ALEVİLİK NEDİR?

ALEVİLİK NEDİR?

GENEL TANIMI:

Aleviliğin ne olduğu, gerek Aleviler ve gerekse bu grubun dışında bulunan kişiler ve bilim adamları tarafından tartışılmaktadır. Bu çabalarda genellikle görülen, objektif Aleviliğin ne olduğunu ortaya çıkarmak yerine, kişilere göre Aleviliğin ne olması gerektiği üzerinde toplanmaktadır. Şüphesiz bu tip çalışmaların da yararsız olduğu söylenemez. Bu sayede bilgiler belli bir havuzda toplanarak, gerçeklikler günyüzüne çıkarılmış olacaktır. Tek dikkat edimesi gereken husus, Aleviliğin araştırılması konusunun ehil kimseler tarafından bilgiler ve belgeler ışığında, doğru, tarafsız olarak ve ardniyet ve karalamalardan uzak olması şartıyla... Ancak bu çalışmalar, sosyal bilim yöntemiyle sosyal gerçeğin araştırılmasından çok, konuya felsefi tarzda bir yaklaşım mahiyetini taşımaktadır.

Bu yazıda, konunun felsefesinin yapılmasından çok çeşitli materyallere ve canlı kaynaklara dayanarak sosyal bir gerçeklik olarak Aleviliğin ne olduğu üzerinde durulacaktır. En başta Alevi, Peygamber ailesi ve taraftarları anlamına gelir (İbn Haldun,1990:579). Ali tarafını tuttukları için bu manada Ali’nin ordu komutanlarından Abbasoğlu Abdullah, Yasiroğlu Ammar gibi sahabeler de Alevidir. Daha Ali’nin sağlığında onu en üstün sahabe, Halifeliğe en layık insan sayanlara ve Ali’nin komutanlarından Malik-i Eşter ve Sa’saa gibi kimselere de Alevi denmiştir (Yörükan, 1998:463).

Arapça’da Alevilik, Ali’ye mensup, Ali’ye ait anlamlarına gelir. Mezhepler tarihi ve tasavvuf edebiyatında ise, Hz. Ali’yi sevmek, saymak ve her hususta ona bağlı olmak anlamlarında kullanılmıştır. Bu bakımdan Hz. Ali’yi seven, sayan ve ona bağlı olan kimseye “Alevi” denir (Fığlalı, 1996:7).

Ali sevgisinin normal ve kabul edilebilir ölçüsü yanında bunun derece derece Hz. Ali’yi Tanrılığa vardıracak kadar marazi şekilleri de bulunmaktadır. Bu sevgi ve saygı, çok defa “Ehl-i Beyt” sevgi ve saygısı ile bir arada bulunmaktadır. Ev halkı anlamına gelen “Ehl-i Beyt”ten kastedilen, Hz. Muhammed’in ailesi ve soyudur. Rivayete göre bir gün Hz. Muhammed; kızı Fatma, damadı Hz. Ali ve torunları Hasan ile Hüseyin’i hırkasının, abasının altına alarak onları korumuş, şefkat göstermiş ve elini abasının üstüne koymuştur. Bundan sonra kendisi ile 5 kişi olan ocak mensupları, aile üyeleri “Ehl-i Beyt” adıyla anılır olmuştur. (Ersöz 1990:33)

Cibali Ocağı Dedesi ve taliplerine göre Alevilik; Allah’a kul, Hz. Muhammed Mustafa’ya ümmet, İmam Ali’ye talip olan, Ehl-i Beyt’i seven ve İmam Hüseyin’in yolundan giden topluluğun kabul edip benimsediği inanç biçimidir. Yani İslamlık eşittir Aleviliktir. Bu tanıma bağlı olan ve yaşamında bunu uygulayan kişi Alevidir. (Arrlanoğlu,99/12:1 16)

Alevî: Eline, diline ve beline sahip olan, kendisine yapılmasını istemediği bir şeyi başkasına yapmayan; büyüğüne saygılı, küçüğünü seven, anaya, babaya ve komşusuna saygılı ve itaatkar olan, konuğu Hakk bilip saygıda ve ağırlamada kusur etmeyen; kadını erkeğe eşit gören; 72 milleti bir görüp Yaradan’dan ötürü seven; Allah’ın ademde (insanda) sır olup mekân tuttuğuna ve ademde tecelli ettiğine inanan; her türlü iyiliğin Tanrıdan geldiğine ve her türlü kötü fiilin insanın nefsi nedeniyle insandan olduğuna inanıp iman eden; alçak gönüllü olmayı kendisine düstur edinmiş, başka kişileri kendinden üsütn sayan kişidir. (a.g.y:116)

Dede Mustafa Güvenç (1999:42)’e göre Alevilik, Kur’an’dan sonra Hz. Peygamber ve Ehl-i Beyt’in içtihatlarına öncelik veren, bütün insanlığı kucaklayan ve insanlar arasında ırk, renk, soy-sop ayrımı gözetmeyen bir İslami yorumdur. Alevilik, İslam dininin bozulmamış şekli olup aynı zamanda Nazenin tarikatı, Muhammed Ali yolu ve erkanıdır.

İsra Suresi 71 .ayette: ”Her insan topluluğunu önderleri (imam) ile birlikte çağıracağımız o günde kimlerin amel defteri sağından verilirse, onlar, en küçük bir haksızlığa uğramamış olarak amel defterlerini okuyacaklardır” buyrulmaktadır. Alevi inancına göre bu ayet gereği Müslümanların mutlaka bir imama tabi olmaları gerekir. Bunlar Hz. Ali soyundan gelen imamlar olup, günümüzde Türkiye’de bunları takip edenler, Alevi dedeleri olarak kabul edilmektedir.

 

Alevilik üzerine bilgiler        

Ağustos 17, 2017/tarafından Dilan Güngör

Alevilik Ne Demektir?

Alevilik Hz. Ali’nin yolundan gitmek ve onu sevmek anlamına gelmektedir. Alevilerin Hz. Ali’yi peygamber olarak gördüklerini sananlar vardır. Bu kesinlikle yanlış bir bilgidir. Alevilikte 3 büyük kavram vardır ve bunlar sırasıyla Allah, Muhammed, Ali’dir.

Aleviler Neden Hz. Ali’yi Sever?

Hz. Ali, ilk Müslümanlardan biridir. Hz. Muhammed’e yıllarca arkadaşlık yapmış; hem amcasını oğlu, hem damadı, hem de dostu olmuştur. Hz. Muhammed çok kez Hz. Ali’nin örnek kişiliğine vurgu yapmıştır. Vefatından sonra devletteki görevini Hz. Ali’nin devralacağını düşünmüş ve kendini buna hazırlamıştır.

Hz. Ali peygamber değildi. Müslümanlar içerisinde dürüstlüğü ve mertliği ile tanınan, peygamberin sevdiği, örnek gösterdiği birisiydi. Aleviler bu yüzden Hz. Muhammed’in yakın dostu ve hep örnek gösterdiği Hz. Ali’yi kendilerine örnek almayı seçmişlerdir.

Ehli Beyt Nedir?

Ehli Beyt, Hz. Muhammed’in soyundan gelenlere verilen isimdir. Onlara “Pençe-i Ali Aba” da denir. Günümüzde Hz. Muhammed’in soyundan gelen erkeklere “Dede”, kadınlara ise “Ana” adı verilir. Alevilikte resmi nikahın yanında, dede nikah kıyar. Dedeye göre gelin sağ tarafta, damat da sol tarafta otururlar. Dede gelin ve damada birbirini isteyip istemediklerini, eş olarak kabul edip etmediklerini 3 kere sorar. Ve ardından anne ve babanın da rızasını alır. Dua eder. Sonrasında hazırlanan şerbeti gelin ve  damada ikram eder. Bunun sebebi, Hz. Muhammed’in kızı ve Hz.Ali’yi evlendirdikten sonra onlara şerbet sunarak ‘’Hayatınız bu şerbet gibi tatlı olsun.’’ Demesidir.

Aleviler Oruç Tutar Mı?

Aleviler Muharrem orucunu tutarlar. Bu oruç matem-yas orucudur. Kerbela’da Hz. Hüseyin’in katledilmesinin yasını tutarlar. Bu oruç 3 gün sürer. Ayrıca ‘’Masum-u Paklar’’ orucu da vardır. Bu oruç 3 gün sürer. Savaşlarda genç yaşta öldürülen suçsuz insanlar için bu orucu tutanlar da vardır.

Alevilik ve müsahiplik Nedir?

Müsahip yol kardeşliği demektir. Kan bağı ile kurulan bir akrabalık değil, duygusal bir bağ ile kurulan akrabalık türüdür. Ömürlerinin sonuna kadar birbirleriyle kardeş olmayı hedeflerler. Birbiriyle müsahip olan aileler arasında evlilik gerçekleşmez.

Cem İbadeti Nedir?

Alevilerin yaptığı ibadete Cem ibadeti denir. Genellikle Perşembe günleri, bir dedenin öncülüğünde cemevinde yapılır. Cem ibadetine başlamadan önce insanlar bütçelerinin yettiği kadar lokma/ niyaz getirir. Çıkışta da her insana bu lokmalar eşit olarak dağıtılır. Cemevinde kadınlar bir tarafta, erkekler bir tarafta oturur ve cemevine girildikten sonra cinsiyet kavramı kalmaz. Orada artık herkes bir kuldan ibarettir.

Cem ibadetine başlamadan önce dede cem salonunda birbirine kırgın, küs kişilerin olup olmadığını sorar. Eğer salonda birbirine küs kişiler varsa, onlar barıştırılmadan cem ibadetine başlanmaz.

Semah Dönmek Nedir?

Semah, bir dans değildir. Bir bağlama eşliğinde kadın ve erkek ayırmaksızın yapılan ibadettir. Mevlevilikte semazenlerin dönerek Allah’la baş başa kalmaları ve ibadet yapmaları gibi, Aleviler de semah dönerek bunu yapıyorlardır.

Cemevine İsteyen Herkes Girebilir Mi?

Cemevine isteyen, niyeti iyi olan herkes girebilir. Bunun için mezhebin pek bir önemi yoktur. Gelen insan dedeye sormak istediklerini sorabilir, dinleyebilir ve izleyebilir

ALEVİ DUASI

ALLAH ALLAH! YA ALLAH YA MUHAMMED YA ALi! 

Vakitler hayrola, Hayırlar fethola, Şerrler defola. Hazır gaip, zahir, batın cem erenlerinin nur cemalları aşk ola. Yüce Allah cümlemizi Ehlibeyt’e nail eyleye. Hizmet sahiplerinin hüsnü himmetleri üzerimize hazır ve nazır ola.Muratlarımız hasıl ola. Münkirler mat, münafıklar berbat ola. Müminler şadola.Allah, namerde muhtaç eylemeye. Dertlerimize derman, hastalarımıza şifa, borçlarımıza eda nasip eyleye! Gökten hayırlı rahmet, yerden hayırlı bereket ihsan eyleye. Dil bizden, nefes Hz.Hünkar Hacı Bektaş Veli'den ola. 

Peygamberimiz Hz.Muhammed'in yardımı ve esenligi üzerimize ola! 

Piirimiz HZ. ALi ‘NİN VE ONiKi iMAMLARIN inâyeti üzerimize payidar ola! Muhammed-Ali soyunun yardımı üzerimizden eksik olmaya! 

Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'e ve dava arkadaşlarına, onların yanında düşmana karşı savaşan insanlara Yaratan rahmet eyleye, mekanlarını cennet eyleye! LAiK CUMHURiYETiMiZi Allah sonsuz eyleye. Devletimizi her türlü bölücü ve yıkıcı güçlere karşı güçlü kıla! Devletimizi sonsuza dek payidar eyleye! Yüce Allah yurdumuzu, ulusumuzu, varlığımzı, birliğimizi, dirliğimizi, sonsuz eyleye. 

Allah dillerimizde ki dileklerimiz kabul, gönüllerimizde ki muratlarımızı nasip eyleye... Hepimizin ibadetlerimizi, niyazlarımızı, ALLAH kabul eyleye...! 

Hakk Muhammed Ali, Üçler, Beşler, Yediler, On İki İmamlar, On Dört Masumu Pak, On Yedi Kemerbest, Kırklar, Kerbela Şehitleri, Horasan Pirleri, Anadolu Erenleri, Cümle Erenler katarlarından, didarlarından ayırmaya. Pirimiz, üstadımız Hünkar Hacı Bektaş Veli yardımcımız ve koruyucumuz ola, üzerimize hazır ve nazır ola! 

Yüzüm yerde, özüm darda. Dar-ı Mansur'da, erenlerin gani dergâhında. Erenlerden bu satırları okuyan ve okuyamayıpta dinleyen tüm insanlara hayırlısını dilerim. Duası bizden, kabulü Allah'tan ola.Nur-u nebi, kerem-i Ali, gülbang-ı evliya, Hünkar Hacı Bektaş Veli... Hak - Muhammed - Ali utandırmaya. Cehennem narına yandırmaya. Oniki İmamlar yardımcımız ola. Niyet ettik vaktin hayrına, girdik Oniki imam yolunda İmam Cafer kavline. Kıblegâhımız Muhammed, secdegâhımız Ali, Pirimiz, üstâdımız Hünkâr Hacı Bektaş Veli. Gerçekler demine, evliya keremine, gönüller birliğiyle Hû diyelim. 

GERÇEĞE HÜÜÜ MÜMiNE YA ALLAH YA MUHAMMED YA ALi…. 


ALEVİLİKLE İLGİLİ VİDEOLAR